ทีมงานวิจัยระบบการลงทุน SiamQuant Alpha Researcher
ด้วยความที่ต้องการสร้างผลตอบแทนให้ชนะตลาด จึงเริ่มต้นการลงทุนอย่างเป็นระบบมามากกว่า 5 ปีเพราะทำให้เราสามารถพิสูจน์ถึงแนวคิดการลงทุนต่างๆได้ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ที่จับต้องได้จริง ^^

Latest posts by Thanadon Praphutikul (see all)

หลังจากที่เมื่อวานพี่ มด แมงเม่าคลับ ได้ทำการปล่อยบทความ “ริเน็น ขุมพลังเพื่อธุรกิจและการลงทุนของคุณ” ไปเรียบร้อยแล้วนั้น ในวันนี้เราจึงอยากที่จะเผยแพร่ผลการทดสอบระบบการลงทุนซึ่งถูกสร้างขึ้นจากแรงบันดาลใจ และการตีความเนื้อหารวมถึงแนวคิดต่างๆที่อยุ่ในหนังสือ “ริเน็น สร้างธุรกิจ 100 ปี ด้วยหลักคิดแบบญี่ปุ่น (理念) โดย ดร.กฤตินี พงษ์ธนเลิศ” เพื่อเป็นการแบ่งปันความรู้และระบบการลงทุนดีๆให้กับนักลงทุนไทยทุกคนกันต่อไปครับ

“ริเน็น” 101

ภาพที่ 1 : หนังสือ “ริเน็น สร้างธุรกิจ 100 ปี ด้วยหลักคิดแบบญี่ปุ่น (理念) โดย อ. เกตุวดี Marumura หรือ ดร.กฤตินี พงษ์ธนเลิศ แห่งคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย”

ริเน็นคืออะไร?

เพื่อเป็นการปูพื้นฐานให้เพื่อนผู้อ่านหลายคนที่อาจยังไม่เคยได้ยินคำๆนี้มาก่อนนั้น ผมจะขอสรุปหัวใจสำคัญของหนังสือเล่มนี้เอาไว้ดังนี้

“ริเน็น” เกิดขึ้นจากคำว่า “ริ” ซึ่งแปลว่าเหตุผล และคำว่า “เน็น” ซึ่งแปลว่าสติ โดยสามารถแปลความโดยรวมว่า “เหตุผลซึ่งเกิดจากสติ” หรือ “ปรัชญาในการดำเนินธุรกิจ”

โดยที่ อ. เกตุวดี Marumura ผู้แต่งหนังสือเล่มนี้ได้พบว่า ประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่มีธุรกิจอายุยืนยาวมากที่สุดในโลก โดยที่ธุรกิจซึ่งมีอายุยืนยาวกว่าร้อยปีในประเทศญี่ปุ่นนั้น มักที่จะเป็นธุรกิจที่สร้างคุณค่าและยึดมั่นกับปรัชญาทางธุรกิจหรือ “ริเน็น” ของตนเองเป็นอันดับแรกอยู่เสมอ จนทำให้ทั้งพนักงาน, คู่ค้า, ลูกค้า และสังคมโดยรอบรู้สึกประทับใจอย่างไม่รู้ลืม เมื่อเวลาผ่านไปธุรกิจจึงสามารถเติบโตได้อย่างแข็งแกร่งและยั่งยืนในระยะยาวเป็นร้อยๆปี

โดยหนึ่งในคุณลักษณะที่พิเศษอย่างหนึ่งของธุรกิจซึ่งมี “ริเน็น” อย่างชัดเจนในประเทศญี่ปุ่นก็คือ ธุรกิจเหล่านี้มักที่จะมีอายุที่ยืนยาว และสามารถสร้างการเติบโตที่ต่อเนื่องยั่งยืนเป็นเวลาหลายปีติดๆกันได้อย่างไม่น่าเชื่อ ยกตัวอย่างเช่น บริษัทอินะ ฟู้ด อินดัสทรี ซึ่งแม้ว่าเป็นเพียงบริษัทผลิตผงเจลลาติน แต่กลับที่จะมีกำไรเพิ่มขึ้นติดต่อกันเป็นระยะเวลากว่า 48 ปีเลยทีเดียว

นี่จึงเป็นที่มาของไอเดียในการวิจัยออกแบบระบบการลงทุนซึ่งมุ่งเน้นการมองหาหุ้นซึ่งมีผลกำไรอย่างต่อเนื่อง จนทำให้เราสามารถสร้างระบบการลงทุนที่เรียบง่ายแต่ทรงประสิทธิภาพ จากแนวคิดแบบ “ริเน็น” ออกมาให้ทุกคนได้ในำไปลองปรับใช้กันครับ

อ่านบทความเต็มได้ที่ : “ริเน็น ขุมพลังเพื่อธุรกิจและการลงทุนของคุณ”

ระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน”

ระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน” คือระบบการลงทุนซึ่งเกิดจากการจับเอาคุณลักษณะเด่นของบริษัทที่ค่อยๆเติบโตขึ้นเรื่อยๆอย่างต่อเนื่องและมีอายุยืนยาวคล้ายกับ “ต้นสน” ในประเทศญี่ปุ่นมาเป็นต้นแบบในการคัดสรรค์หุ้น ซึ่งพูดง่ายๆก็คือการคัดเลือกหุ้นที่มีผลกำไรที่เป็นบวกอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอยาวนานที่สุดมาเป็นหัวใจหลักของระบบการลงทุนนั่นเอง (ไม่จำเป็นว่าจะต้องโตช้าหรือโตเร็ว ขอให้มันค่อยๆโตต่อเนื่องกันก็พอ)

โดยที่ระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน”จะมีกลุยทธ์การซื้อขายรายปีแบบ Yearly Rotation ซึ่งจะมีการปรับเปลี่ยนหมุนเวียนหุ้นในพอร์ตโฟลิโอเพียงปีละครั้งเท่านั้น โดยจะเลือกลงทุนในหุ้นที่มีการเติบโตที่ต่อเนื่องและยั่งยืนสูงสุดเป็นจำนวน 50 ตัว นอกจากนี้แล้ว ระบบจะมีการคัดเลือกหุ้นที่ยังคงมีราคาที่ไม่แพงจนเกินไป พร้อมกับความผันผวนที่ต่ำกว่าตลาด โดยจะมีเงื่อนไขของระบบ และรายละเอียดต่างๆในการทดสอบวิจัยคร่าวๆดังนี้

Condition	Details
Backtesting Window	01/01/2009 – 31/12/2018 (รวมระยะเวลาทั้งสิ้น 10 ปี)
Backtesting Restriction	เงินทุนเริ่มต้น 1 ล้านบาท อัตราค่า Commission 0.15% (รวมซื้อขาย 0.3%) Slippage 1% ทั้งการซื้อและขาย (รวมซื้อขาย 2%) Long Only ได้รับเงินปันผลแล้วนำไปลงทุนต่อ (Dividend Reinvest)
Universe	All Stocks หุ้นทุกตัวในตลาดหลักทรัพย์
Entry	ทำการเข้าซื้อในตอนต้นปี SQFirstDayOfYear()
Exit	ทำการขายหุ้นในตอนท้ายปี SQLastDayOfYear()
Filters	อัตราส่วน P/E ต่ำกว่า P/E ของตลาด อัตราส่วน P/BV ต่ำกว่า P/BV ของตลาด ค่า Beta ที่น้อยกว่า 1 กรองข้อมูลที่มีความผิดพลาดออกด้วย SQDataFilter(0)
Position Size	ถือหุ้นมากที่สุด 50 ตัวในพอร์ตโฟลิโอ ขนาดการลงทุนต่อตัวคือ 2% ของมูลค่าพอร์ตโฟลิโอ
Position Score	เรียงลำดับจากบริษัทที่มีค่า EPS เป็นบวกในแต่ละไตรมาสต่อเนื่องสูงที่สุด
Order Management	ทำการซื้อขายราคาเปิด (Open) ของวันถัดไปของวันที่เกิดสัญญาณ)

ตารางที่ 1: ตารางแสดงเงื่อนไขและรายละเอียดในการทดสอบระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน”

หมายเหตุที่ 1 : การทดสอบจะรวมเงินปันผลเข้าไปด้วย (Dividend Reinvest) เพื่อเป็นการรับรู้ถึงผลตอบแทนจากเงินปันผลซึ่งถือเป็นจุดเด่นของหุ้นที่มีผลตอบแทนอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง โดยจะได้รับภายหลังวันที่ติด XD เป็นระยะเวลาทั้งสิ้น 50 วัน และเงินปันผลดังกล่าวจะถูกหักภาษี 10% ในทุกกรณี

หมายเหตุที่ 2 : ระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน” ในบทความนี้ เกิดจากแรงบันดาลใจและการตีความของทีมงาน SiamQuant เท่านั้น โดยมิได้เป็นสูตรหรือระบบการลงทุนจากหนังสือ “ริเน็น” โดยตรงอย่างใดทั้งสิ้น หากมีความคลาดเคลื่อนประการใด ทางทีมงานต้องขออภัยไว้ ณ ที่นี้

โดยผลลัพธ์ของการทดสอบในเบื้องต้นนั้น ได้ผลลัทธ์ดังนี้ครับ

ผลลัพธ์ของระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน”

ภาพที่ 2: ภาพแสดงการเติบโตของพอร์ตโฟลิโอระหว่างระบบการลงทุนหุ้นต้นสน (เส้นสีเขียว) เปรียบเทียบกับดัชนี SET Index (เส้นสีดำ) แบบ Log Scale

Portfolio Metrics	Rinen	SET Index
Net Profit	447.88%	226.7%
CAGR	19.2%	13.01%
MaxDD	-23.5%	-25.48%
Longest DD (Month)	17.30	52.65
CAR/MDD	0.82	0.51
Trade Metrics	Rinen	SET Index
No. of All Trade	501	N/A
Avg. Bar Held	254.39	N/A
% Win	57.68%	N/A
Avg. Profit/Loss %	21.03%	N/A
Max Consecutive Loss	18	N/A

ตารางที่ 2: ตารางแสดงค่าสถิติระหว่างระบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน” เปรียบเทียบกับดัชนี SET Index

จากภาพและตารางข้างต้นจะเห็นได้ว่า ภายในช่วงระยะเวลาตั้งแต่ปี 2009-2018 หรือ 10 ปีที่ผ่านมานั้น กลยุทธ์การลงทุนหุ้นต้นสนนั้นสามารถที่จะให้ Performance ที่เหนือกว่าตลาดทั้งในแง่ของผลตอบแทนและความเสี่ยงอย่างมีนัยยะสำคัญ โดยมีผลตอบโดยเฉลี่ยทบต้นต่อปีถึง 19.55% เมื่อเทียบกับดัชนี SET Index ซึ่งมีค่าเท่ากับ 13.01% เพียงเท่านั้น!

โดยสิ่งที่น่าสนใจในแง่ของความเสี่ยงที่เกิดขึ้นก็คือ แม้ว่ากลยุทธ์จะมีลักษณะเป็นกลยุทธ์แบบ Yearly Rotation ซึ่งจะทำการถือหุ้นอยู่ตลอดเวลา แต่มันกลับมีค่า Maximum Drawdown ที่ต่ำกว่าตลาด และยังมีค่า Longest Drawdown หรือระยะเวลาในการพักตัวสูงสุดนานเพียงแค่ 17.3 เดือน เมื่อเทียบกับดัชนี SET Index ที่สูงถึงกว่า 52.6 เดือน เลยทีเดียว

นอกจากนี้แล้ว หาพิจารณาในส่วนของผลการซื้อขายนั้น เราจะพบว่าระบบให้ความแม่นยำถึงราว 57.68% โดยที่มีกำไรโดยเฉลี่ยที่ราว 21% ต่อการซื้อขายในแต่ละครั้งเลยทีเดียว ซึ่งจะช่วยให้ทนทานต่อการเกิด Slippage ที่สูงขึ้นเมื่อพอร์ตโฟลิโอมีขนาดใหญ่ขึ้นไป

อย่างไรก็ตาม ระบบหุ้น “ต้นสน” นี้เป็นเพียงต้นแบบตัวอย่างของการนำเอาแง่คิดจากหนังสือ “ริเน็น” มาปรับใช้สร้างระบบการลงทุนเท่านั้น คุณยังคงสามารถที่จะนำเอาแนวคิดเบื้องต้นเหล่านี้ไปปรับปรุงเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพที่ดียิ่งขึ้นได้ต่อไปในแง่อื่นๆ อาทิเช่น เรื่องของน้ำหนักการลงทุน (Position Sizing) หรือการควบคุมความเสี่ยงด้วยเทคนิคอื่นๆต่อไป (Risk Management)

บทสรุประบบการลงทุนหุ้น “ต้นสน” จากแนวคิดแบบ “ริเน็น”

ภาพที่ 3 : การอบรมพิเศษ Rinen Class ของทีมงาน SiamQuant ด้วยความกรุณาจาก อ. เกตุวดี Marumura (ดร.กฤตินี พงษ์ธนเลิศ) เพื่อวางรากฐานการสร้างองค์กรให้เติบโตอย่างยั่งยืน

ทุกคนคงจะได้เห็นกันแล้วว่ากลยุทธ์การลงทุนหุ้น “ต้นสน” นั้น ถือได้ว่าเป็นกลยุทธ์ที่แม้จะเรียบง่าย แต่ก็มีประสิทธิภาพในการสร้างผลตอบแทนในระยะยาวที่เหนือกว่าตลาดได้เป็นอย่างดี โดยมีสาเหตุมาจากการใช้ประโยชน์จากความไร้ประสิทธิภาพของตลาด (Market Anomaly) ในแง่ของการลงทุนในกลุ่มของหุ้นที่มีผลกำไรที่เป็นบวกอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงหุ้นราคาถูกเป็นพื้นฐาน จนทำให้ระบบสามารถสร้างผลตอบแทนที่เหนือกว่าตลาดในช่วงเวลาที่ผ่านมากว่า 10 ได้อย่างสม่ำเสมอและยั่งยืน

ทั้งนี้ ทางทีมงาน SiamQuant ทุกคนต้องขอบคุณ อ. เกตุวดี Marumura ที่ได้ช่วยให้การบรรยายและคำแนะนำในการประยุกต์ใช้ “ริเน็น” กับการสร้างองค์กรแบบ Purpose Driven Company ของพวกเราเป็นอย่างสูง โดยทางทีมงานหวังว่าการนำเอาแนวคิดจากหนังสือ “ริเน็น” มาสร้างให้เป็นระบบการลงทุนเพื่อเผยแพร่ในวงกว้างครั้งนี้ จะก่อให้เกิดประโยชน์กับนักลงทุนโดยทั่วไปในระยะยาวไม่มากก็น้อยครับ